Oblomov

"... oblomovluk, bir asosyallik değil, antisosyallik, tembellik değil şuurlu atalet, agorafobi değil, bir varoluş trajedisidir. insanlara, topluma ve dünyaya duyulan bir nefretin değil, tanrıya ve kadere sitemin ifadesidir. oblomov, temiz yürekli, iyi niyetli, dürüst ve zeki bir kişiliktir. duygusal ve saftır. inançlı ve ahlaklıdır. herşeyi yarına bırakmak, ertelemek, eyleme geçmemek son tahlilde “sorumsuzluğun” ürünü değil, tersine sorumluluk duygusuyla irkilmenin yarattığı donukluğun sonucudur. oblomov, uyuşukluk değil, belki fazla uyanıklığın; hayata yukardan bakmanın, bütün sonuçları görerek “son”ları karşılamak istememenin yıkılmışlığıdır. yanlızlık, “sigara külü kadar yanlızlık”tır, oblomov. içe dönmek, kendinden ibaret bir dünya kurarak yaşama havlu atmaktır. “gölge etmeyin başka ihsan istemem demektir”. ölümü, “yaşayan ölü” haline dönüşerek yenmek, hayat kıvılcımlarını yok ederek ölümün işlevini elinden almaktır.
-ahmet özcan-"


bir yazar neyi ve nasil anlatirsa anlatsin, nihayetinde kendi cografi ve edebi topografyasinin belirlenimi altindadir(borges). Oblomov, Ahmet Özcan'in da üzerinde durdugu gibi uyusukluguyla, tembelligiyle, askinin yüceligiyle, erdemiyle, istekleriyle dogu insaninin bir imgesini olusturur iken, en yakin arkadasi alman "stolz" bati insaninin bir simgesir. Dogu-Bati karsitliginda cikan sonuc, okura birakilmis gibi dursa da Olga'ya duydugu askin yüceligi , kendi eylemlerinin bilincinde olmasi ve uyusuklugunun altina serpistirdigi modern insan elestirisi ile yazarin oblomovluk nezdinde bati insanina bir elestiri getirdigi de gözden kacmiyor.

hasil olan, en azindan her insanin üzerinde birlestigi "ask" olgusundan Oblomov'a bir bakis cok daha anlasilir olacaktir.

Yataktan kalkamayan Oblomov, uyusuk,tembel oblomov, kendisinin tam karsiti durumunda olan arkadasi alman Stolz'un yardimina maruz kalir. stolz, bu iyi yürekli, temiz, saf arkadasini yataktan kaldirmak, silkelemek, kendine getirmek icin olga adindaki kiz ile tanistirir. genc kizimiz, oblomov'un aksine hareketli, enerjik, tuttugunu koparan güzel bir kadindir ve oblomov'u etkileyerek onu yatagindan kaldirip her pazar teyzesinin evine getirmekle kalmaz, kitap okumak, gezilere cikmak ve türlü sosyal aktiviteler gibi mesguliyetleri kazandirir. bu görüsmelerden dogan ask, oblomovun tüm bedenini sarar. kendisinin sevilecek bir yani olmadigina kanaat getiren oblomov, yine de umutsuz degildir, ugruna "yataktan kalktigi" herseyiyle sürüklendigi bu ask karsiliksiz da degildir. ne var ki kendisinin de farkindadir. nisanlanma sürecini dahi baslatmaktan aciz oldugunu görür. en önemlisi ise, sevdigi bu insan ile evlenirse, mutluluktan cok aci ve istirap dolu günler yasatacaginin farkindadir. oblomovluk denilen olgu da budur. son'u bastan görüp hic baslamamaktir. bu nedenle cok sevdigi olga'dan ayrilmak zorunda kalir. ayriligi sonrasi olga'nin cekecegi acinin, tüm yasami boyunca verecegi eziyetten cok daha iyidir gibi bir yaklasim modern insanin ask anlayisinda yoktur belki. oblomov, bu noktada insan olmanin kacinilmaz sorumlulugunu üzerine alir. kant, özgürlügü insanin bilincli olarak alacagi hazdan sorumluluklari dolayisla vazgecmesi olarak yorumlamisti. özgürlügün bir baska acidan imgesi olan oblomov, ayni zamanda yasamsal secimlerini, kendisinden önce belirlenmis, olusumunda hicbir katkisi olmadigi göreceli ahlak yasalarindan da arindirmistir. o, yataktan kalktigi an/cok sevdigi olga ile evlendigi zaman yaratacagi/olusturacagi mutsuzlugun farkindadir. yani oblomovluk, mutsuzluk bilincidir. ahmet özcan'in da belirttigi gibi "hayata yukardan bakmanın, bütün sonuçları görerek “son”ları karşılamak istememenin yıkılmışlığidir" oblomovluk.

Oblomov'un yataktan kalkmamasini uyusukluk, sevdigi halde sevgilisinden bilincli olarak ayrilmasini ise sevginin getirecegi yükümlülüklerden kacmak olarak yorumlayabilecek olanlara goncarov hikayenin sonunda onun bütün iyi niyetini algilamis stolz ile bir bakima cevap veriyor.

Hulasa; oblomovluk, bilincli bir secimdir. gücün uzun süre bosa harcanacaginin farkindaligi ile hareket etmektir. goncarov'un oblomovu, nazarimda "askin" bencil bir karakteri olmadigina iliskin yan anlami ile okunasi bir kitaptir.